5.10.2011

Torta od badema i prošeka (Kaštelanska svečana torta)/Almond & Sweet dessert wine Cake

Please, scroll down for recipe in English


Možda vam nisam nikada o tome pisala, ali moje rodbinske veze protežu se i nedaleko od Trogira, u prelijepim Kaštelima. Iako Kaštela ima 7, meni je nekako oduvijek bio najdraži Kaštel Lukšić koji mami svojom prirodnom ljepotom i zavidnim dvorcem obitelji Vitturi, u kojem se ljeti često održavaju izložbe, predstave na otvorenom ili koncerti, a sve to pojačava i prekrasna blizina rive i mora K. Lukšića.
Kaštelansku tortu prvi puta sam probala prije nepunih godinu dana, svega nekoliko dana prije našeg vjenčanja, a te iste večeri smo se ujak, ujna, M. i ja prošetali do dvorca obitelji Vitturi, gdje nam je ujak ispričao jednu staru legendu o Miljenku i Dobrili, o dvoje mladih ljubavnika koji su završili tragičnom smrću, nešto u stilu Romea & Julije. Upravo zbog toga možda sam i ovu tortu zavoljela još i više, a nekako je volim povezati uz stare legende, tim više što je i sama torta dovoljno stara da su je možda i Miljenko i Dobrila jeli na svom vjenčanju... A kako su stvari za njih završile, možda ipak ne...
Priča ukratko ide ovako, a cijelu možete pročitati na Portalu Turističke zajednice Grada Kaštela
U drugoj polovici 17. stoljeća, u Kaštel Lukšiću živjele su dvije plemićke obitelji - obitelj Vitturi sa kćerkom Dobrilom i plemić Adalberto Rušinić sa sinom Miljenkom. Dobrila i Miljenko su se zaljubili, a obiteljska svađa njihovih očeva zbog feudalnih prava nad seoskim težacima prisilila ih je da se sastaju i vole potajno. Od trenutka kada su roditelji saznali za njihovu vezu, Dobrila je bila pod strogim nadzorom, a Miljenka su roditelji poslali u Veneciju. Dobrilin otac ugovorio je vjenčanje svoje kćeri sa starijim trogirskim plemićem. Miljenko je za to saznao i došao iz Venecije upravo u trenutku kada su mladenci izgovarali zavjete, te je spriječio vjenčanje. Kako bi je kaznio zbog sramote koju mu je nanijela, Dobrilu je otac poslao u samostan u Trogir, a kako bi spriječio Miljenka da je pronađe, naručio je njegovo ubojstvo koje zbog Miljenkove domišljatosti nije uspjelo. Pokušavajući pronaći Dobrilu, Miljenko je došao u sukob sa zakonom i zbog toga su ga osudili na zatvor na otoku Visovcu na rijeci Krki. Tamo je upoznao bolničarku preko koje je Dobrili slao poruke i ugovorio bijeg. Kada su se na dogovorenom mjestu u Trogiru našli, nakon što je Miljenko pobjegao iz zatvora, a Dobrila iz samostana, odlučili su zajedno pobjeći. Bijeg Miljenka i Dobrile natjerao je Dobriline roditelje na popuštanje te su im stoga poručili da se vrate u Kaštel Lukšić kako bi se obavilo svečano vjenčanje. Nakon što je u kolovozu 1690. godine obavljena vjenčana ceremonija, Dobrilin je otac, ne mogavši podnijeti da se njegova kći udala za Miljenka, iz osvete na mostu ispred dvorca ubio svojega zeta hicem iz kubure (stari pištolj). Dobrila je nakon toga izgubila zdrav razum, razboljela se i nedugo potom umrla. 
Prema ovoj legendi napisani su roman, drama i opera.

Kaštelanska torta naziva se svečanom jer u nju (ni manje ni više) ide 12 jaja, a radila se tradicionalno za vjenčanja, krštenja, krizme, rođendane, no, shvatili ste – za svaku svečaniju prigodu.  Nemojte da vas količina jaja natjera u bijeg, nisu stare dalmatinske none (bake) bile lude :) Mada jest kolesterolska bomba, ona se također sastoji i od badema koji je tradicionalno imala svaka kuća u Dalmaciji. Nemojte da vas ni količina šećera otjera, jer torta uopće nije slatka. Inače ne volim preslatke kolače i uvijek količinu šećera prilagodim sebi, ali ova torta zaista ne treba nikakva prilagođavanja. Ona je jednostavna i u toj svojoj jednostavnosti je savršena! Ako ste ljubitelj marcipana i čokolade, onda je ova torta pun pogodak za vas – jer ona nije ništa drugo do mekanog savršenstva – bez brašna, sa skoro pola kg bajama (badema) ona je pravi pečeni marcipan! Ipak, ono meni najdraže, u nju ide Prošek (slatko desertno vino) kojeg obožavam, mada nije toliko došao do izražaja. Prošek se danas može naći po vrlo povoljnoj cijeni, a ukoliko ipak ne želite kupovati Prošek zbog 1 dl, uzmite bilo koje drugo slatko desertno vino (s naglaskom na slatko!) :)




Torta od badema i prošeka (Kaštelanska svečana torta)
(za 12 osoba)

      Potrebni sastojci:
      Za biskvit:

·         12 domaćih jaja
....................................................................................................................................................
·         240 g fino mljevenih badema
....................................................................................................................................................
·         160 g grublje sjeckanih badema
....................................................................................................................................................
·         400 g kristal šećera
....................................................................................................................................................
·         150 g krušnih mrvica ili mljevenog dvopeka
....................................................................................................................................................
·         100 ml Prošeka (Dalmatinsko slatko desertno vino)
....................................................................................................................................................
·         50 g čokolade za kuhanje, 42% kakaa
....................................................................................................................................................

      Za glazuru:

·         200 g čokolade za kuhanje, 42% kakaa
....................................................................................................................................................
·         50 g maslaca
....................................................................................................................................................
·         2 žlice neutralnog ulja
....................................................................................................................................................


      Priprema:

·         Zagrijte pećnicu na 180°C.
...................................................................................................................................................
·         Kalup za torte (veličine 26 cm) obložite papirom za pečenje, pa ga premažite s malo otopljenog maslaca. Ostavite sa strane.
...................................................................................................................................................
·         U manjoj zdjeli, krušne mrvice prelijte s prošekom, promiješajte pa ostavite sa strane.
....................................................................................................................................................
·         Odvojite bjelanjke od žumanjaka. Žumanjke izmiksajte električnim mikserom sa cijelom količinom šećera. Miksajte oko 10 minuta dok smjesa ne postane blijedo žuta. Ostavite smjesu sa strane.
....................................................................................................................................................
·         U odvojenoj zdjeli, izmiksajte bjelanjke u čvrsti snijeg. Ostavite sa strane.
....................................................................................................................................................
·         U smjesu žumanjaka dodajte grublje ribanu čokoladu, mljevene bademe, grublje sjeckane bademe i krušne mrvice s prošekom. Dodajući jedan po jedan sastojak, neprestano miksajte. Na kraju, dodajte žlicu po žljicu snijega od bjelanjaka neprestano miksajući. Smjesu dobro izmiksajte kako bi se svi sastojci spojili.
....................................................................................................................................................
·         Smjesu izlijte u pripremljen kalup za tortu.
....................................................................................................................................................
·         Pecite na istoj vatri oko 45-50 minuta. Prije nego tortu izvadite van, provjerite čačkalicom u sredini torte da li se ispekla.
....................................................................................................................................................
·         Izvadite tortu iz pećnice pa ju ostavite u kalupu da se ohladi na sobnoj temperaturi, oko 10 minuta.
....................................................................................................................................................
·         U međuvremenu, dok se torta hladi, pripremite glazuru. U manjem lonću kombinirajte nalomljenu čokoladu, maslac i ulje. Postavite lončić nad drugim, većim lončićem u kojem ste zavrili vodu, pa sve sastojke za glazuru rastopite na pari miješajući. Pazite da vam čokolada ne zagori, a ako je potrebno dodajte još 1 žlicu ulja.
...................................................................................................................................................
·         Tortu izvadite iz kalupa pa ju premažite čokoladom. Možete pomoću donje strane žlice čokoladu podizati da vam izgleda „čupavo“, da dobije rustikalniji štih. Možete ju ukrasiti i bademima.
...................................................................................................................................................
·         Tortu ostavite u hladnjaku preko noći (ne dulje od dva dana).
....................................................................................................................................................




English version

This cake is an old traditional Dalmatian cake from town Kaštela, made usually for weedings.
I believe this cake has it own true story from 17th century: In the second half of the 17th century, the noble family of Vitturi at Kastel Luksic had a daughter called Dobrila, and the nobleman Rosani the son Miljenko. The two young scions of these families fell in love, but could meet each other only clandestinely because of the enmity of the families. 
When the parents became aware of the children's love they put Dobrila under a strict surveillance and sent Miljenko to Venice. Out of spite Dobrila's father arranged his douther's marriage to an older nobleman from Trogir. Informed of this, Miljenko returned on the day of marriage and at the most solemn moment of the merriage ceremony prevented it to take place. To punish her, Dobrila's father decided to put her into the convent at Trogir, and Miljenko tried to hinder this by his sword. The court thereupon banished Miljenko to the monastery on the little islet of Visovac, where he meet a paesant woman, Dobrila's nurse, and through her sent a message to his beloved to escape from the convent, which she did. After receiving the news of Dobrila's escape, their parents were reconciled and sent messengers to Visovac to bring back the unrepentant lovers to Kastel-Luksic for a solemn marriage ceremony. The lovers obeyed, but of a summer evening in August 1690, after the marriage and feast have taken place, Dobrila's father out of revenge and hatred killed Miljenko on a drawbridge in front of his castle. In her deep sorrow Dobrila went out of her senses, became ill and died. Her last wish was to be buried with Miljenko in the same grave in the small church.
This true story inspired three works of art: a novel, play and opera which are traditionally preformed in Vitturi castle in K. Luksic.



Almond &Sweet dessert wine Cake
(serves 12)
     
      You need:
       For the cake:

·         12 eggs, separated

....................................................................................................................................................
·         240 g almond meal
....................................................................................................................................................
·         160 g roughly chopped almonds
....................................................................................................................................................
·         400 g granulated sugar
....................................................................................................................................................
·         150 g bread crumbs
....................................................................................................................................................
·         100 ml sweet dessert wine
....................................................................................................................................................
·         50 g dark chocolate, 42% cocoa
....................................................................................................................................................

      For the ganache:

·         200 g dark chocolate, 42% cocoa
....................................................................................................................................................
·         50 g butter
....................................................................................................................................................
·         2 tbsp neutral oil
....................................................................................................................................................


      Steps:

·         Preheat the oven to 350 F (180°C).
...................................................................................................................................................
·         Butter and line an 10-inch round cake pan with parchment paper. Set aside.
...................................................................................................................................................
·         In a small bowl, combine bread crumbs with sweet dessert wine. Leave aside.
....................................................................................................................................................
·         In a large bowl, beat egg yolks with whole amount of sugar for 10 mins, or until pale and light in color.
....................................................................................................................................................
·         In another large bowl, beat the egg whites with an electric mixer until stiff.  Leave aside.
....................................................................................................................................................
·         Using an electric mixer, pour in the mixture of egg yolks roughly grated dark chocolate, almond meal, chopped almonds and bread crumbs with sweet wine, one at the time constantly mixing. Mix until combine. In the end, add one spoon at time egg whites at the yolks mixture, constantly mixing with an electric mixer. Mix until incorporated with no streaks of white visible.
....................................................................................................................................................
·         Pour the batter in the prepared cake pan.
....................................................................................................................................................
·         Bake for 45-50 mins.
....................................................................................................................................................
·         Remove cake from the oven and let cool for 10 mins in the cake pan.
....................................................................................................................................................
·         In the meantime, prepare glaze: Combine chocolate, butter and oil in a small pot. Set over a pan of simmering water. Mix gently until melted.
...................................................................................................................................................
·         Remove cake pan, and pour glaze over a cake.
...................................................................................................................................................
·         Put the cake in the refrigerator over the night.
....................................................................................................................................................



P.S. For the measurements check out the kitchen chart!


Pin It Now!

15 comments:

  1. Predivna torta i predivna priča. Obožavam bademe i kolače od njih tako da bi mi se ovo sigurno svidjelo. Istina da me količina jaja malo plaši ali kako si rekla ovo je ipak torta za posebne prilike kad si možemo dati malo oduška. :)
    Stvarno predivan recept, uživala sam u ovoj priči i fotkama. :)

    ReplyDelete
  2. Pa ovo je energetska bomba!
    S'obzirom da volim marcipan, ovo bi mi se jako svidelo. Mislim da bi malo, malo parce zasitilo i najvece sladokusce.

    ReplyDelete
  3. Oduševljena sam. Prekrasna torta, obožavam ovakve starinske recepte! Često se u dalmatinskim starim slasticam akoristi taj okus marcipana, bademi...a ja ga obožavam! Volim i prošek, divna torta!

    ReplyDelete
  4. Hvala cure :)
    @Tamara, u pravu si. Svi najpoznatiji starinski dalmatinski kolači jesu upravo od badema. Nije ni čudo, obzirom da je svaka kuća ili vrt imao njmanje jedno stablo badema zasađeno :) Badem je isto kao i maslina jako izdržljivo drvo, ne treba puno brige oko njega, ne treba ga gnojiti, polijevati ili zalijevati, a daje plodove :)

    ReplyDelete
  5. jaooo, koju divotu si nam priredila. nisam znala za ovu tortu, a prekrasna je, ma skroz, ja obožavam ovakve starinske tortice, a bome volim i marcipan! :-))) Uživala sam čitajući priču, prekrasne fotke, Majo, svakim novim postom ti mene jednostavno oduševiš. :))

    ReplyDelete
  6. Jeste tako je.Ova torta je zaista ispala Majastorski:)))

    ReplyDelete
  7. Što sam jednom napisao, napisat ću opet i tebi :) Volim ovako jednostavne, stare stvari, stare recepte i slastice.

    ReplyDelete
  8. Juče sam videla recept, oduševljana sela da pročitam priču, kad ono struja nestade. Onda smo izašli i evo od jutros mislim na nju. Majo ovo je prefino. Božanstveno. Ovo je torta na kvadrat. Malo sastojaka, ali kakvi sastojci.
    Ma daj, kakav holesterol. Pa ne može dobra torta da se napravi bez toliko jaja. Kada lepo podeliš na 12 osoba onda ti to dođe 1 jaje po osobi. Pa jel to mnogo. Bolje pojesti manje parče ovakve fine stvari nego puno nečega nekvalitetnog. Juče smo doneli torti od mojih, i dobili pun frižider kolača sa slave, tako da će moja avantura sa desertima koja je taman počinjala kako izlazim iz djete ponovo stati. Taman sam mislila da napravim meni omiljenu Rozen tortu sa domaćim korama, mama me je pretekla. Nikako da stigne na red. Ovaj tvoja torta je ne sa 5, već sa sto zvezdica. Pravi ljubitelji poslastica trebaju da znaju ovo da cene, a oni koji samo vole šareno i šlag, e pa neka jedu šlag, a neka nama ovo ostave.

    ReplyDelete
  9. Zanimljivo kako smo mi uz more vezane za bademe,bajame,mendule kako već ,jajima , i malo alkohola može i maraskino ili u ovom slučaju prošek ,i nastane ovakva divota.Fina i mirisna što bi moja teta rekla od onog što imaš napraviš a na otocima nikad nije bilo izobilja kao i u gradovima uz more.Godinama sam dolazila na Čiovo i volim prekrasan Trogir i kad smo prvi put iz Trogira išli u Split prolazimo mi kroz Kaštela pa jedan,pa drugi i treći a ja pitam Pjera pa koliko ih nikad kraja a on meni samo 7 ih je.

    ReplyDelete
  10. @Nevena, hvala ti :)
    @Hrvoje, vjerujem da i vi u Zadru imate ovakvih starih provjerenih slastica i znam da ti voliš ovakve stvari :) Hvala!
    @Jelena, upravo tako!! Ovo je torta koja se ne radi svaki dan ili jednom tjedno - ona se radi za svečane prilike i tada mora biti kvalitetna :) Ja čekam da prođe ovaj svibanj i sve te jagode koje obožavam u slasticama da napokon i ja mogu stati i prebaciti se malo na slanu hranu :)
    @Dilajla, urpavo tako :) Zanimljivo kako je naša zemlja škrta, ali bogata predivnim stvarima poput badema i maslina... Kad idući puta budeš prolazila kroz Trogir, obavezno mi se javi da te počastim :)

    ReplyDelete
  11. Predivan post,ovakve torte su mi najbolje, zaista je vredi probati!

    ReplyDelete
  12. Sve pohvale za pricu, odlicno si je prenela, napeto do zadnje reci.....a tek torta.... zamisljam kako je jedem ui nekoj bastici sa pogledom na more....i cvrci i galebovi....auuuu...nostalgija!

    ReplyDelete
  13. Zanimljiva prića se krije iza ove torte. Ja nisam ljubitelj marcipana ali moji doma jesu pa će biti oduševljeni.

    ReplyDelete
  14. Odličan post Maja ! Priča je jako zanimljiva i približila si nam Kaštela , pogotovo Kaštel Lukšić i to kroz povijest.
    Dosta puta sam se provezla kroz Kaštela ali se nisam zaustavljala tako da ne mogu reći koji mi je najljepši, slijedećom prilikom ću se sigurno zaustaviti u Kaštel Lukšiću.
    A torta je jednostavno predobra ! Mislim da je bolje da je ja niti ne isprobavam jer ću je cijelu sama pojesti. Ovo je prava, dobra, dalmatinska torta. Odlično !!

    ReplyDelete
  15. what a neat story. reminds me like Romeo and Juliet. sad ending.
    your recipe sounds very delicious though.

    ReplyDelete